Ostatnie badania w dziedzinie ergonomii pozwalają zidentyfikować czynniki ryzyka w życiu zawodowym i prywatnym, które mogą prowadzić do bólów mięśniowo-szkieletowych. Czyli tego, czego w ergonomicznym stanowisku pracy chcemy uniknąć.

Najważniejszym czynnikiem, który prowadzić do kontuzji i bólu jest równowaga pomiędzy miejscowym zmęczeniem tkanki miękkiej i zdolność osobnika do regeneracji po tym zmęczeniu. W regeneracji ważnym czynnikiem jest odpowiedni dopływ krwi. Jeśli zapewnimy odpowiedni przepływ krwi do tkanek miękkich wykonujących pracę, równowaga metaboliczna będzie zachowana, a my zapobiegniemy nadmiernemu zmęczeniu.

Ergonomiczne czynniki ryzyka

Czynniki ryzyka związane z aktywnością w pracy i nie ergonomicznym stanowiskiem będą prowadziły do chronicznego przeciążenia organizmu i do urazów.
Należy zwrócić uwagę na:

• Dużą powtarzalność zadań
• Zwiększony wysiłek fizyczny
• Niewygodna pozycja

Duża powtarzalność zadań

Wiele zadań wykonywanych w pracy ma powtarzalną naturę. Są one kontrolowane przez godzinowe lub dzienne cele produkcyjne /procesowe. Wysoka powtarzalność zadań w połączeniu z innymi czynnikami ryzyka – nadmiernym wysiłkiem fizycznym lub niewygodną pozycją może znacząco przyczynić się do powstawania kontuzji i bólu. Zadanie jest uznawane za wysoce powtarzalne jeśli czas wykonywania pojedynczego cyklu wynosi 30 sekund lub mniej.

Zapobieganie:

• Optymalizacja zadań w celu wyeliminowania potrzeby użycia nadmiernej siły i przebywania w niewygodnej pozycji. Pozwoli to wykonywać powtarzalne zadania bez ryzyka kontuzji.
• Zapewnienie procedur bezpiecznego i efektywnego wykonywania zadań. Pracownik powinien być przeszkolony w zakresie prawidłowej techniki pracy. Powinien być też uświadamiany i zachęcany przez pracodawcę do przejęcia na siebie części odpowiedzialności w zapobieganiu urazom.
• Rotacja zadań – rozszerzenie zakresu wykonywanych obowiązków jest sposobem na zmniejszenie czasu trwania, częstotliwości i nasilenia czynników ryzyka wystąpienia urazów . Pracownicy mogą wymieniać się na stacjach roboczych oraz zadaniami.
• Wdrożenie przerw na ćwiczenia i rozciąganie w prosty sposób może zminimalizować ryzyko. Dobrym pomysłem poza ćwiczeniami w pracy mogą być też masaże biurowe work-site.

 Zwiększony wysiłek fizyczny

W zależności od specyfiki pracy częstymi zadaniami mogą być te, wymagające włożenia dużej siły fizycznej. Zwiększenie wysiłku jest odpowiedzią na wymaganie stosowania dużej siły co prowadzi do zmęczenia i urazów.

Zapobieganie:

• Modyfikacja zadań i procesów tak aby zminimalizować wymaganie użycia dużej siły fizycznej. Wykorzystać można wspomaganie mechaniczne, systemy równowagi, stoły i stacje robocze z regulowaną wysokością i napędem ergonomicznym.
• Ulepszenie procesu z wykorzystaniem wózków i podnośników w celu zmniejszenia zapotrzebowania na przesuwanie i podnoszenie.
• Przeszkolenie pracowników pod kątem właściwych technik podnoszenia ciężarów

Niewygodna pozycja

Praca w niewygodnej pozycji powoduje przeciążenie stawów, mięśni oraz ścięgien.

Przeciwdziałanie:

• Ograniczyć lub wyeliminować niewłaściwą postawę przez wykorzystanie narzędzi pozwalających optymalnie wykonywać zadania
• Użycie stacji roboczych, które pozwalają na pracę w kilku prawidłowych pozycjach
• Wykorzystanie narzędzi wymuszających prawidłową postawę, jak np. piłki do siedzenia przy biurku
• Rotacja stanowisk pracy w ciągu dnia. Przykładem może być osobna sala na spotkania z nieco innym profilem siedzeń i osobne stanowisko do pracy indywidualnej

Systematyczne rozpoznawanie, kontrola i przeciwdziałanie ergonomicznym czynnikom ryzyka jest kluczowym elementem poprawy jakości pracy, jej komfortu i skuteczności. Pozwala także zapobiegać przemęczeniu, urazom, które prowadzą do zwolnień lekarskich i strat finansowych.